Olsztyn - wieś o wyglądzie miasta, położona na płaskowyżu Częstochowskim o nieurodzajnej, piaszczystej okolicy. Wśród licznych ostańców jurajskich wyróżnia się tu grzbiet skalny, zwany Słonecznymi Skałkami, na którym stoją ruiny zamku.

         Prawdopodobnie pierwszy zamek stał tu już w drugiej połowie XIII w., ale przebudował i rozbudował go przed r. 1349 król Kazimierz Wielki. Od 1406 r. zamek stanowił siedzibę starostwa. W połowie XV w. Mikołaj z Przyrowa rozbudował zamek, czyniąc z niego wspaniałą siedzibę. W 1587 r. oblegał zamek arcyksiążę austriacki Maksymilian, niefortunny pretendent do tronu polskiego. Starostwo olsztyńskie utrzymało się jeszcze do rozbiorów Polski, mimo, ze zamek został zrujnowany przez Szwedów w roku 1656. U stóp zamku istniała osada służebna - Olsztynek, której w l488 r. król Kazimierz Jagiellończyk nadał prawa miejskie. Olsztyn oddalony od szlaków handlowych i położony na piaszczystej glebie nie doszedł do większego znaczenia i pod koniec XVIII w. stracił status miasta.
Obecny kościół parafialny pod wezw. św. Jana Chrzciciela jest z kolei trzecim kościołem. Wybudowano go w latach 1722-26. Wykonano go z materiałów pochodzących z rozebranych murów zamkowych, a parafię erygowano w roku 1552. Była prowadzona na początku przez Kanoników Regularnych z Mstowa. Kościół budował starosta olsztyński Jerzy Lubomirski, a uposażył go jego następca Wojciech Męciński. Poprzedni kościół spłonął wraz z miastem 1 września 1719 r.
Koło kościoła i plebani rosną pomniki przyrody - grupa 14 lip w wieku od 170 do 270 lat otaczające kościół .We wsi znajdują się interesujące dwa obiekty uruchomione przez zapaleńców: Jednym z nich jest słynny już Jurajski Teatr "Stodoła"  mieszczący się przy ul. Zielonej w budynku stodoły zaadoptowanej przez poetę Stacho „Brzezinę” Kałkusa na potrzeby teatralne. Drugim takim miejscem jest Ruchoma Szopka Olsztyńska "Betlejemowo" wybudowana przez ludowego artystę - Pana Jana Wewióra. Do szopki dojść można z rynku ul Kuhna prowadzącą do Biskupic. Po lewej stronie drogi (idąc do Rynku) stoi drewniano-murowana chałupa z końca XIX w. będąca jednym z zabytków na szlaku architektury drewnianej. Centrum wsi zajmuje zachowany do dziś zabytkowy układ urbanistyczny z rynkiem pośrodku z wybiegającymi drogami z jego narożników i częściowo drewnianą zabudową. W rynku pod nr 15 stoi murowany dom z pocz. XX w. uznany za zabytkowy.